Dân tộc Mường là một trong những dân tộc đông dân ở Việt Nam. Là cư dân bản địa lâu đời, có cùng nguồn gốc với người Việt cổ, cư trú ở các tỉnh phía Bắc, tập trung đông ở Hòa Bình và Thanh Hóa. Văn hóa dân tộc Mường như thế nào? Cùng Nguoivietnam.vn tham khảo bài viết dưới đây nhé!
1. Phong tục tập quán – văn hóa dân tộc Mường
Tôn giáo, tín ngưỡng: Thờ cúng tổ tiên, thờ Tản Viên, thờ thổ công.
Canh tác lúa: Canh tác lúa là điểm chính của Văn hóa dân tộc Mường. Họ thực hiện canh tác lúa ướt trên các cánh đồng bậc thang trên đồi núi. Lúa không chỉ là nguồn thực phẩm cơ bản mà còn mang ý nghĩa tượng trưng trong các nghi lễ và nghi thức của họ.
Nghệ thuật: Âm nhạc truyền thống của người Mường thường liên quan đến việc sử dụng các cồng chiêng và nhạc cụ bản địa khác. Những nhạc cụ này được chơi trong các dịp kỷ niệm, nghi lễ và các cuộc tụ họp, mang đến một yếu tố vui vẻ và văn hóa cho các sự kiện của họ.
Lễ Tết Mới: Tết Mới của người Mường, còn được gọi là “Tết Mèo,” được tổ chức vào tháng hai âm lịch. Nó bao gồm các hoạt động truyền thống khác nhau, bao gồm đấu trâu, ca hát, nhảy múa và tiệc tùng.
Nghi thức tang lễ: Nghi thức tang lễ của người Mường là những sự kiện quan trọng liên quan đến toàn bộ cộng đồng. Họ tin rằng tâm hồn tiếp tục sau cái chết, và các lễ nghi tổ chức phức tạp để đảm bảo sự chuyển tiếp suôn sẻ cho người đã khuất.
Ngôn ngữ và văn học: Ngôn ngữ Mường thuộc họ ngôn ngữ Mon-Khmer và có chữ viết riêng. Văn học truyền thống của người Mường bao gồm thơ ca truyền kỳ, truyện dân gian và huyền thoại được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nhà ở: Kiến trúc nhà ở thể hiện sự đa dạng và phong phú với ngôi nhà sàn 4 mái. Những ngôi nhà này được bố trí xung quanh bởi hàng cây cau và mít, tạo nên một không gian mát mẻ và thoáng đãng.
Ngôi nhà được xây dựng trên nền sàn cao, là nơi mà con người Mường sinh hoạt hàng ngày. Ở phía dưới, không gian này được sử dụng để đặt chuồng cho gia súc và gia cầm, cũng như để thiết lập các hoạt động như cối giã gạo và các công cụ sản xuất khác.
2. Trang phục truyền thống
Trang phục nữ trong văn hóa dân tộc Mường mang đậm nét độc đáo và phong phú. Đầu tiên, khăn đội trên đầu được làm từ một mảnh vải trắng hình chữ nhật, tinh tế mà không thêu thùa. Yếm và áo cánh thường có màu trắng, với thân áo cánh ngắn và thường xẻ ở phần ngực. Váy dài, thường kéo dài đến mắt cá chân, gồm hai phần chính: thân váy và cạp váy. Cạp váy nổi bật với những hoa văn được dệt tỉ mỉ, thể hiện sự tinh tế và tài hoa của người thợ thủ công.
Bộ trang sức của phụ nữ Mường bao gồm vòng tay, chuỗi hạt và bộ xà tích, thường là bộ xà tích 2 hoặc 4 giây bạc. Những xà tích này thường có các họa tiết treo, như hộp quả đào và móng vuốt của hổ, gấu được làm bằng bạc.
Trái ngược với trang phục nữ, trang phục truyền thống của nam giới người Mường đơn giản hơn. Áo ngắn, cổ tròn, thường có viền quanh cổ áo. Quần thường được làm từ vải mộc thô, có màu trắng hoặc đã qua quá trình nhuộm nâu hoặc chàm, với ống quần rộng. Khăn đội đầu của nam giới thường có màu đen hoặc tím than, được làm từ vải tự dệt.
3. Ẩm thực của người Mường
Thời xưa, gạo nếp đã từng là món ăn chính không thể thiếu trong thực đơn hàng ngày của người Mường. Tuy nhiên, ngày nay, gạo tẻ đã bắt đầu chiếm vị trí của mình và trở thành nguồn lương thực chính. Gạo nếp thường chỉ còn được sử dụng trong các dịp đặc biệt như lễ tết hoặc để tiếp đón khách quý.
Người Mường rất khoái món ăn có hương vị chua: từ củ kiệu, quả cà muối chua kết hợp với cá, đến rau cải muối dưa và quả đu đủ muối dưa tép. Họ cũng thích thưởng thức rau sắn muối dưa kèm theo cá, và cả lá lồm nấu cùng thịt trâu hoặc bò. Người Mường còn ưa thích muối thịt trâu và tiết bò, món ăn này phù hợp để thưởng thức vào bất kỳ mùa nào trong năm.
Rượu cần, đặc sản của người Mường, đã trở nên nổi tiếng với cách chế biến tinh tế và hương vị đậm đà của men. Rượu cần thường được đem ra để mời khách quý và được sử dụng trong các buổi vui chơi tập thể. Cả nam giới và phụ nữ đều thích hút thuốc lào bằng ống điếu to. Ðặc biệt, phụ nữ còn có một phong tục độc đáo, khi nhiều người sẽ cùng chuyền nhau hút chung một ống thuốc lào, tạo nên một không gian gần gũi và thân mật.
=>>>Xem thêm: Văn hóa dân tộc Khơ-me – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam
Vậy là các bạn đã tìm hiểu xong về văn hóa dân tộc Mường – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam. Hãy theo dõi thêm các bài viết khác của Nguoivietnam.vn nhé!
Vân Anh – Tổng hợp
