Người Hrê sống chủ yếu ở miền tây tỉnh Quảng Ngãi và tỉnh Bình Ðịnh. Văn hóa của người Hrê mang bản sắc riêng, độc đáo trong nét văn hóa Việt Nam. Nguoivietnam.vn sẽ nói chi tiết hơn văn hóa dân tộc Hrê qua bài viết dưới đây.
1. Phong tục tập quán – văn hóa dân tộc Hrê
Tôn giáo và tín ngưỡng: Trong tâm linh truyền thống của người Hrê, họ tin vào sự hiện diện của linh hồn và có niềm tin rằng có một làng ma (goong kieesk chók) là nơi linh hồn của người đã khuất cư trú. Họ tôn thờ thần linh (Yang) với niềm tin rằng Yang có quyền ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh cuộc sống như mùa vụ, sức khỏe, bệnh tật… Yang cao nhất được coi là trời, và còn nhiều thần Yang khác như đất, nước… Người Hrê cũng thờ cúng tổ tiên.
Nhà ở: Kiểu nhà truyền thống là nhà dài và nhà sàn. Các ngôi nhà trong làng thường được xây dựng ngang triền đất dốc.
Ma chay: Khi một người trong làng qua đời, cả làng tạm thời dừng các hoạt động hàng ngày để thể hiện sự chia sẻ và chia buồn với gia đình người chết. Mọi người tham gia vào các công việc và tuân thủ các quy định đặc biệt cùng với gia đình. Vì niềm tin rằng phần hồn tiếp tục tồn tại sau cái chết nên người chết được “chia của” (ha nua) để xây dựng cuộc sống mới, và để đảm bảo sự yên ổn cho người sống và tránh sự ảnh hưởng của người chết.
Nghệ thuật âm nhạc: Người Hrê có nhiều loại nhạc cụ độc đáo, phản ánh văn hóa truyền thống của họ. Các nhạc cụ như cồng chiêng 3, ra ngói, đàn ba rót, đàn ka rầu, chinh ka vong, tà vỗ, chinh ka la… thường được tạo ra từ cây tre.
Một loại nhạc cụ độc đáo khác là tà vỗ, được tạo từ đất dẻo, tạo ra âm thanh khi thổi. Sự độc đáo của các nhạc cụ này đã thu hút sự quan tâm của những người yêu thích đồ cổ, người dân Hrê vẫn kiên trì bảo tồn và truyền dạy cho thế hệ tiếp theo.
Lễ tết: Trong các lễ hội của người Hrê, lễ có đâm trâu là lễ lớn nhất. Hàng năm, người Hrê tổ chức lễ tết khoảng tháng 10, sau khi thu hoạch lúa, tuy nhiên nhiều làng ngày nay cũng chọn tết Nguyên đán để kỷ niệm.
Vào ngày tết, họ thực hiện các nghi thức cúng trâu và lợn, cầu cho sự sinh sôi, cúng tổ tiên và cầu cho sức khoẻ của mọi thành viên trong gia đình. Trong lễ tết, có các bánh gói từ gạo nếp, rượu, thịt… Dịp lễ tết cũng là lúc cả làng thực hiện lễ cúng tập thể để cầu mong mưa thuận, đủ nước cho mùa vụ tốt lành.
2. Trang phục của người Hrê
Đàn ông người Hrê thường mặc khố dài khoảng 4-5m, với một phần tua ở đầu khố dài thêm khoảng 20cm. Phụ nữ Hrê thường mặc áo năm thân, được cài khuy bên sườn phải và mặc dài xuống quá thắt lưng.
3. Ẩm thực của người Hrê
Thức ăn chính của người Hrê là cơm gạo tẻ, và trong các dịp lễ tết, họ thường có cơm nếp. Họ ưa thích uống rượu cần, bao gồm rượu của người Kinh và rượu tự nấu với men lá. Văn hóa rượu cần là một phần quan trọng của nền văn hóa nương rẫy. Rượu không thể thiếu trong các dịp như cúng tế thần linh, lễ cưới, ma chay và cả trong các hoạt động công việc.
Ngoài rượu cần, người Hrê còn sử dụng nước cây đoác núi (ha noác) để làm rượu uống. Nước này có vị ngọt, chua và cay nồng, khi uống nhiều có thể gây say như say rượu. Ngoài việc ăn uống, người Hrê cũng thường ăn trầu cau, uống thuốc và hút thuốc.
Với người Hrê, việc mời khách đến nhà uống trà, thuốc, rượu chè là một phần không thể thiếu của văn hóa, đã tồn tại từ lâu đời. Điều này thể hiện sự lịch sự, tôn trọng khách và là một phần quan trọng trong giao tiếp cộng đồng.
Một vài món ăn đặc sản:
=>>>Xem thêm: Văn hóa dân tộc Xơ-Đăng – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam
Vậy là các bạn đã tìm hiểu xong văn hóa dân tộc Hre – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam. Mong bạn sẽ thích bài viết này, cảm ơn bạn đã đọc đến đây.
Vân Anh – Tổng hợp
