Người Gié Triêng có nguồn gốc từ nước Lào và tập trung sinh sống chủ yếu ở hai tỉnh Quảng Nam và Kom Tum. Nguồn gốc tổ tiên dân tộc Gié Triêng đã sinh sống lâu đời ở nước ta và có nền văn hóa đặc trưng. Cùng tìm hiểu văn hóa dân tộc Gié Triêng qua bài viết dưới đây nhé!
1. Phong tục tập quán, văn hóa dân tộc Gié Triêng
Dân tộc Gié Triêng gồm nhiều nhóm địa phương như Gié (Giẻ), Triêng, Ve, Bhnoong… hợp thành. Ngôn ngữ của người Gié Triêng thuộc nhóm Môn-Khơ Me (ngữ hệ Nam Á), tương đối gần gũi với tiếng Xơ Đăng, Ba Na.
Một vài nét văn hóa dân tộc Gié Triêng tiêu biểu:
- Thiết chế xã hội truyền thống: Người Gié Triêng quần cư theo làng. Đứng đầu làng là chủ làng – còn gọi là Già làng. Ngoài Già làng ra, trong làng còn có Hội đồng già làng gồm những người chủ và lớn tuổi của các gia đình và người chỉ huy quân sự.
Trong mỗi làng của người Gié Triêng bắt buộc phải có một lò rèn và một chiếc búa công cộng. Mỗi làng sẽ bao gồm nhiều căn nhà – nơi sinh sống của các gia đình Gié Triêng, được bố trí dọc theo các con đường làng.
- Tôn giáo, tín ngưỡng: Người Gié Triêng theo tín ngưỡng đa thần, nhưng họ chưa có khái niệm riêng biệt để phân biệt thần, thánh, ma quỷ. Ngoài các lễ nghi của từng gia đình, vài năm một lần cả làng tổ chức chung lễ cúng cầu an, tạ ơn thần linh.
Bên cạnh các hình thức tín ngưỡng nêu trên, dân tộc Gié Triêng còn có các hình thức ma thuật trong chữa bệnh, hoạt động kinh tế…, gắn liền với các nghi lễ và những “vật thiêng”.
- Hôn nhân: Theo tục lệ người Gié Triêng, trẻ em trai khi đến hơn 10 tuổi bắt đầu ngủ đêm tại nhà cộng đồng và sau đó vài ba năm sẽ lấy vợ. Các bậc cha mẹ đồng bào Gié Triêng tôn trọng sự lựa chọn hôn nhân của con cái.
- Nhà ở: Người Gié Triêng ở trên các ngôi sàn dài, nhà sàn nhỏ. Ngoài ra họ còn có nhà công cộng/chung dành cho nam giới, nữ giới và nhà tạm cho phụ nữ sinh đẻ. Hiện nay, họ còn sử dụng nhà trệt dài hình chữ nhật hoặc hình tròn xung quanh ngôi nhà công cộng ở giữa làng.
- Nhạc cụ: Nhạc cụ quan trọng của văn hóa dân tộc Gié Triêng là cồng chiêng. Có khi đồng bào đánh cồng chiêng tấu cùng với trống, với ống nứa. Nguyên ống nứa cũng là loại nhạc cụ phổ biến để thổi, vỗ, gõ ra âm thanh.
2. Trang phục truyền thống của người Gié Triêng
Người Gié Triêng có trang phục truyền thống riêng. Trong văn hóa dân tộc Gié Triêng nam giới thường mặc đóng khố, ở trần, và có thể để tóc dài hoặc ngắn. Trong mùa lạnh, họ thường khoác thêm áo choàng được làm từ vải dệt và đội khăn trắng để giữ ấm.
Phụ nữ Gié Triêng mặc nhiều loại váy với các tên gọi và hoa văn riêng biệt. Mỗi loại váy thường mang ý nghĩa và tượng trưng riêng của họ. Cả nam và nữ người Gié Triêng thích đeo nhiều trang sức để trang trí thêm cho trang phục và làm đẹp.
3. Đặc trưng ẩm thực của người Gié Triêng
Người Gié Triêng chủ yếu dựa vào nông nghiệp và săn bắn để cung cấp thực phẩm cho gia đình. Các món ăn chính của họ bao gồm gạo tẻ, gạo nếp, ngô, khoai, sắn và các sản phẩm từ trồng trọt như cà, bí…
Ngoài ra, họ cũng săn bắn và hái lượm các loại động và thực vật như chim, lợn rừng, nai, chồn, cà, bí…
Trong quá khứ, người Gié Triêng thường ăn bốc (tức là dùng tay ăn), nhưng ngày nay, họ đã chuyển sang sử dụng đũa và bát nhiều hơn. Cả nam và nữ đều có thể hút thuốc lá bằng tẩu.
=>>>Xem thêm: Văn hóa dân tộc Giáy – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam
Bài viết trên đã giới thiệu đến bạn những nét đặc sắc của văn hóa dân tộc Gié Triêng. Mong bạn sẽ có được những thông tin bổ ích. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
