Văn hóa dân tộc Cơ-tu – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam

Dân tộc Cơ-tu là một trong những dân tộc thiểu số sinh sống ở khu vực Trường Sơn – Tây Nguyên. Hôm nay cùng Nguoivietnam.vn tìm hiểu văn hóa dân tộc Cơ-tu – Đặc trưng văn hóa của Việt Nam nhé.

1. Văn hóa dân tộc Cơ-tu, phong tục tập quán

Thiết chế xã hội truyền thống: Văn hóa dân tộc Cơ-tu sinh sống tập trung thành từng cộng đồng ven nguồn nước được gọi là “vell” (làng); mối quan hệ cộng đồng trong làng khá chặt chẽ. Họ tự quản chế độ dựa vào tập tục, và đứng đầu là “già làng”. Mỗi làng bao gồm vài chục ngôi nhà, và tất cả bao quanh một ngôi nhà chung được gọi là “Gươl” – trung tâm hành chính, văn hóa và xã hội của tộc người này. Dân tộc Cơ-tu thực hiện chế độ phụ hệ, vì vậy vai trò của người đàn ông thường quan trọng.

Nhà ở: Người Cơ-tu sống trong nhà sàn. Mỗi nhà sàn chứa nhiều cặp vợ chồng là anh em trai với nhau và con cái của họ cùng sinh sống. Mỗi làng có một ngôi nhà chung gọi là “Gươl”, nơi cao lớn và đẹp nhất. Đây là nơi họ họp và thực hiện hoạt động cộng đồng.

Tôn giáo, tín ngưỡng: Tương tự nhiều dân tộc khác ở Tây Nguyên, người Cơ-tu tin rằng mọi hiện tượng, sự vật đều mang tính siêu nhiên, có sự can thiệp của thần linh và tín ngưỡng này thường chi phối mọi khía cạnh trong cuộc sống của họ. Tín ngưỡng này áp dụng trong mọi việc, từ xây nhà, chọn người phối ngẫu, cưới hỏi, đám tang, cho đến những công việc nhỏ như thu hoạch, làm rẫy, săn bắn. Do đó, họ có nhiều lễ cúng tế. Mỗi làng của người Cơ-tu đều có một vật thần linh được xem như thứ bảo vệ làng, thường là một tảng đá, được cất giữ trong ngôi nhà chung.

Lễ tết: Dân tộc Cơ-tu còn giữ lại nhiều lễ hội liên quan đến canh tác nương rẫy, các nghi lễ trong vòng đời của con người, lễ hội cộng đồng… Trong số đó, lễ “đâm” và lễ “dồn mồ” là hai sự kiện quan trọng. Lễ tết của họ diễn ra theo làng, thường vào khoảng tháng giêng và tháng hai âm lịch, sau mùa thu hoạch.

Nhạc cụ: Nhạc cụ phổ biến trong văn hóa dân tộc Cơ-tu là bộ chiêng 3 chiếc, cồng 1 chiếc, trống, sáo, đàn, nhị.

2. Trang phục của người Cơ-tu

Người Cơ Tu thích ưa mặc bộ y phục được làm từ vải dệt có nền màu đen, với hoa văn được làm bằng chì trang trí. Họ cũng thích hoa văn được làm bằng cườm màu trắng.

Trước đây, đàn ông Cơ Tu thường mặc khố, và thường cởi trần. Vào mùa lạnh, họ thêm một tấm chăn hoặc một loại áo làm bằng vải có trang trí. Phụ nữ thường mặc một loại váy ngắn, đến đầu gối, phần trên thường quấn một tấm khăn giống như yếm người Việt. Mùa đông, họ cũng thêm một tấm chăn. Trong các dịp lễ hội, họ thường thắt thêm một dây lưng màu trắng mộc.

3. Đặc trưng ẩm thực của người Cơ-tu

Lương thực chính của người Cơ Tu bao gồm gạo, sắn và ngô. Họ thường ăn cơm tẻ hàng ngày, và trong các dịp lễ hội, họ thường chuẩn bị cơm nếp. Đồng bào Cơ Tu có thói quen ăn bốc. Họ cũng thích các món ăn được nướng, ướp và ủ trong ống tre, và họ cũng thường uống rượu tà-vạk và các loại rượu khác. Rượu tà-vạk là loại đồ uống đặc trưng trong văn hóa dân tộc Cơ-tu, không thể thiếu trong các dịp lễ hội.