Hát quan họ là gì​? Nguồn gốc quan họ Bắc Ninh

Hát quan họ là gì? Quan họ , cùng với ca trù là một trong những làn điệu dân ca vô cùng được nhiều người biết đến của nước ta, đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể, biểu hiện của nhân loại. Bài viết dưới đây Nguoivietnam.vn sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin hơn đến các bạn đọc, cùng xem qua bài viết nhé!

Hát quan họ là gì​?

Dân ca Quan họ Bắc Ninh là một hình thức hát giao duyên giữa các liền anh liền chị. Đây chính là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng châu thổ sông Hồng.

Trong quần áo truyền thống khăn xếp, áo the của những liền anh và những liền chị duyên dáng trong bộ áo mớ ba, mớ bẩy, đầu đội nón thúng quai thao, cùng nhau hát đối những câu ca mộc mạc, đằm thắm, bí quyết hát theo lối truyền thống không cần nhạc đệm mà vẫn đầy chất nhạc, biểu hiện nét văn hóa tinh tế của người hát Quan họ.

Xem thêm Những nét đặc sắc trong Văn hóa ẩm thực Tây Ban Nha

Nguồn gốc quan họ Bắc Ninh

Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về và khi mùa thu tới, người dân 49 làng Quan họ gốc thuộc xứ Kinh Bắc (bao gồm cả Bắc Ninh và Bắc Giang ngày nay), dù ở bất cứ nơi đâu cũng trở về quê hương để trẩy hội đình, hội chùa, những lễ hội hết sức độc đáo bởi đã gắn liền với trình diễn Quan họ tự bao đời nay.

Vì ra đời từ cực kì lâu về trước có thể Quan họ Bắc Ninh có vô số câu chuyện kể về thời điểm thành lập, có một lời phàn nàn cho là Quan họ có từ thế kỷ 11, số khác cho là từ thế kỷ 17, tuy nhiên tất cả, các công trình khảo sát, làm ra từ trước tới nay tuy có không giống nhau tuy nhiên đều đã khẳng định giá trị to lớn của di sản văn hóa phi vật thể Quan họ, nhất là dân ca Quan họ, loại hình nghệ thuật được xem như cốt lõi của văn hóa xứ Kinh Bắc ngàn năm văn hiến.

Khái niệm của Đảng và Nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị dân ca Quan họ

Nhận định của nhà Việt Nam về dân ca Quan họ

Đảng và Nhà Việt Nam luôn xác định: di sản văn hóa Việt Nam là tài sản quý giá của cộng đồng.

Nhận hiểu được tầm đặc biệt của chủ đạo sách tôn vinh và đãi ngộ nghệ nhân, năm 2003, được sự công nhận của Bộ Văn hóa – thông tin và hỗ trợ của Văn phòng UNESCO Hà Nội, Cục Di sản văn hóa đã kết hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh khai triển dự án nghiên cứu tạo ra danh sách nghệ nhân Quan họ nhằm tôn vinh và chuẩn bị cho việc xây dựng quy chế phong tặng Nghệ nhân cấp Nhà nước.

Kết quả là, đã lựa chọn được danh sách gồm 6 nghệ nhân đại diện cho Quan họ theo lối cổ của tỉnh Bắc Giang, đem đến niềm phấn khởi và vinh dự cho những chủ thể văn hóa Quan họ nơi đây. Ngoài ra, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cũng đã tổ chức việc phong danh hiệu Nghệ nhân dân gian cho 120 cá nhân thuộc nhiều lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể trên cả nước.

Nội dung bảo tồn và phát huy thành quả dân ca Quan họ

Từ Đại hội VI của Đảng đã chỉ ra việc phải thực hiện tạo ra một nền văn hóa, văn nghệ xã hội chủ nghĩa đậm đà bản sắc dân tộc. Chủ trương của Đảng ta là động viên sức mạnh của toàn xã hội, tập trung đầu tư nhiều hơn nữa cho tăng trưởng văn hóa, gồm có cả di sản văn hóa. Trong số đó làm nổi bậc đến công tác sưu tầm vốn văn hóa và nghệ thuật các dân tộc, tức là vốn văn hóa phi vật thể nhằm bảo tồn và phát huy thành quả của di sản văn hóa này.

Một khi luật di sản văn hóa được ban hành, chính phủ đã ra nghị định quy định cụ thể thi hành một số điều của luật Di sản văn hóa. Đồng thời, tại điều 7, nghị định đã nên rõ ràng các biện pháp không thể thiếu cần hành động trong khi sắp tới nhằm bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể và hát Quan họ được quan trọng quan tâm.

Hát Quan Họ Tiếng Anh Là Gì

Hát Quan Họ Tiếng Anh Là Gì? Trong tiếng Anh, nhiều người vẫn sử dụng là “Quan Ho”, “Quan Ho singing”. Cũng có người dịch thành “duo of love songs”, “love duet Bac Ninh”.

Đặc trưng của dân ca Quan Họ là gì?

Điểm đặc biệt Của Dân Ca Quan Họ Là Gì? Sau đây là những đặc trưng của dân ca quan họ:

• Ðặc trưng tiêu biểu nhất của dân ca Quan họ là hát đối đáp nam, nữ, một cặp nam hát đối với một cặp nữ. Mỗi cặp nam hay nữ phân công người hát dẫn, người hát luồn tuy nhiên giọng của hai người trong một cặp hát phải hòa âm, đồng thanh để nghe như một (tuy hai mà một).
• Trong hát dân ca Quan họ, một cặp nữ của làng này hát với một cặp nam của làng kia bằng một bài hát cùng giai điệu, khác về ca từ và đối giọng. Các bài ca Quan họ là những bài ca với một chủ đề: Tình yêu nam nữ, những lời ca mộc mạc, trữ tình, đằm thắm, gắn với không gian của đồng quê, lễ hội.

Làn điệu quan họ

Làn điệu trong quan họ là vô cùng phong phú : la rằng, đường bạn kim loan, cây gạo, giã bạn, hừ la, la hới, tình tang, cái ả, lên núi, xuồng song, cái hồ, gió mát trăng thanh, tứ quý,… Một cuộc hát quan họ hay một canh hát bao giờ cũng có ba chặng. Chặng mở đầu thuộc về giọng lề lối, hát chừng mười bài giọng lề lối họ chuyển sang giọng sổng để vào chặng giữa, các bài ở chặng giữa là ở giọng vặt, chặng cuối là giọng giã bạn.

Xem thêm Top các văn hóa lễ hội ở Nhật mà bạn không nên bỏ lỡ

Giọng lề lối

Hát quan họ là gì? Trong đoạn mở bài sẽ sử dụng giọng này, được diễn xướng với tốc độ chậm, nhiều luyến láy, nhiều tiếng đệm. Đôi khi nhịp phách không rõ ràng, âm điệu thường ở âm khu thấp tầm cữ hẹp, ví dụ như các bài: Hừ la, Cây gạo, Tình tang, Cái ới cái ả…

Giọng sổng

Qua đoạn đầu giọng lề lối có thể được chuyển sang giọng vặt. Ngoài chức năng nối giữa hai ý nó còn là tiêu đề cho sự tăng trưởng khá độc đáo của hát quan họ. Với thuộc tính khoan thai mực thước, giọng sổng có tác động tới những giai điệu kế tiếp ở giọng vặt.

Giọng vặt

Là các giọng thuộc phần chính của buổi ca hát. Ở giọng này, tính chất nghệ thuật được biểu hiện rất cao. Âm nhạc ngắn gọn, bố cục chặt chẽ, tiết tấu linh động chứ rất rắc rối như giọng lề lối. Số lượng bài thì rất nhiều và những lời ca trong bài hát thì vô cùng phong phú. Ví dụ như các bài: Trống cơm, Qua cầu gió bay, Tương phùng – tương ngộ, Ngồi tựa mạn thuyền, 36 thứ chim…

Giọng giã bạn

Là giọng hát trước lúc chia tay. Số lượng rõ ràng ở giọng giã bạn rất ít tuy nhiên chất lượng nghệ thuật của các bài ở giọng này tương đối cao. Tiễn biệt là topic chủ đạo được nhắm đến. Do đó giai điệu thường buồn, tuy nhiên cực kì mặn nồng đắm say như tình cảm biểu hiện sự nhớ nhung của những liền anh, liền chị. Ví dụ như các bài: Người ở đừng về, Chuông vàng gác cửa tam quan, Kẻ bắc người nam, Chia rẽ đôi nơi, Con nhện giăng mùng…

Xem thêm Khám phá vài nét đặc trưng về Văn hóa nước anh

Cách hát

Hát quan họ là gì? Nhìn chung trong Quan họ người ta bao giờ cũng hát đôi. Khi một đôi trong Quan họ bạn hát thì bên kia cũng chuẩn bị một đôi để hát đối lại. Vì thế nên hát Quan họ là loại hát đối đáp, hát giao duyên. Những người hát Quan họ hay được gọi là liền anh, liền chị.

Kết cấu của mỗi điệu hát lại được hình thành từ những lễ kết nghĩa. Lễ kết nghĩa được tiếp tục bằng những lời thăm hỏi tận tình hoặc những lời thề thốt. Sau đó, họ lại có buổi gặp nhau ở bên nam. Tại đây họ có thể hát thâu đêm suốt sáng để thổ lộ với nhau về tình cảm.

Căn cứ vào sự đồng nhất về cữ giọng, âm sắc, họ xếp thành từng cặp: anh Cả – chị Cả, anh Hai – chị Hai, anh Ba – chị Ba, anh Tư – chị Tư… Lời ca trong quan họ Chủ yếu đề cập về tình yêu nam nữ, sự gắn bó thủy chung. Nhưng theo thực tế họ không hề tưởng tượng đến chuyện yêu nhau mà chỉ quan hệ trên cơ sở công bằng tôn trọng lẫn nhau.

Qua bài viết trên đây Nguoivietnam.vn đã cung cấp các thông tin về hát quan họ là gì​? Nguồn gốc quan họ Bắc Ninh. Hy vọng với những thông tin trên của bài viết sẽ hữu ích với các bạn đọc. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian để xem qua bài viết này nhé!

Lộc Đạt – Tổng hợp

Tham khảo ( thohay.vn, www.vntrip.vn, amthucxuhue.com, … )